Πώς λειτουργεί η θεραπεία έκθεσης στην εικονική πραγματικότητα;

Πολλοί τύποι φοβιών μπορούν να ξεπεραστούν ή να μειωθούν σημαντικά όταν ο πάσχων υποβληθεί σε γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Σε αυτό το είδος θεραπείας, ο ασθενής μαθαίνει να αναγνωρίζει τις σκέψεις που προκαλούν τα αρνητικά συναισθήματα γύρω από τους φόβους του. Μόλις εντοπιστούν αυτές οι σκέψεις, ο ασθενής μαθαίνει πώς να αντικαθιστά αυτές τις ανεπιθύμητες πεποιθήσεις με πιο θετικές.
Η θεραπεία έκθεσης in vivo συμβαδίζει με τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Με την in vivo έκθεση, ο ασθενής βιώνει αυτό που φοβάται ελεγχόμενα και σε μικρές δόσεις. Κάνοντας μικρά βήματα, μπορούν να αντιμετωπίσουν και σταδιακά να νικήσουν τη φοβία τους.
Η θεραπεία έκθεσης στην εικονική πραγματικότητα συνδυάζει τις αρχές της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας και της έκθεσης in vivo. Επιτρέπει στους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους σε ένα ρεαλιστικό περιβάλλον χωρίς να αφήνουν πραγματικά την άνεση και την ασφάλεια του γραφείου του θεραπευτή τους, ακολουθώντας συγκεκριμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα.

Θεραπεία εικονικής πραγματικότητας

Στην περίπτωση του φόβου της πτήσης με αεροπλάνο που αναφέρθηκε παραπάνω, ένας ασθενής έρχεται στο γραφείο, κάθεται σε μια άνετη καρέκλα και βάζει ένα ζευγάρι γυαλιά θεραπείας εικονικής πραγματικότητας. Σε συνδυασμό με την καθοδήγηση από τον θεραπευτή του, βλέπει μια προσομοίωση του εσωτερικού του θαλάμου επιβατών ενός αεροπλάνου και μπορεί να κοιτάξει γύρω του για να δει όλες τις πτυχές του εσωτερικού.
Ο ασθενής όχι μόνο βλέπει το αεροπλάνο, ακούει επίσης τους ίδιους ήχους που θα βίωνε αν ήταν πραγματικά σε πτήση, όπως η ανακοίνωση του αεροσυνοδού ή το βουητό των κινητήρων του αεροπλάνου. Επιπλέον, νιώθει την κίνηση του αεροπλάνου που «απογειώνεται» ή «πετάει», ακόμη και αναταράξεις και πτήση σε κακοκαιρία για να παρέχει μια ακόμη πιο πειστική προσομοίωση.

Ακόμη και αν ένα άτομο γνωρίζει ότι το πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας δεν είναι εντελώς ρεαλιστικό, υπάρχει αρκετός ρεαλισμός σε αυτό για να πυροδοτήσει τις συναισθηματικές του απαντήσεις στη φοβία του. Και, δουλεύοντας μέσα από αυτές τις αντιδράσεις, σε ορισμένους τύπους φοβιών ή τραυμάτων, σχεδόν το 83% των ανθρώπων που έχουν δοκιμάσει θεραπεία εικονικής πραγματικότητας κατάφεραν να διαχειριστούν τους φόβους τους.

Οφέλη θεραπείας εικονικής πραγματικότητας

Μερικά από τα οφέλη της θεραπείας εικονικής πραγματικότητας περιλαμβάνουν: Επιτρέπουν στον ασθενή να δοκιμάσει τη θεραπεία χωρίς τόσο πολύ άγχος. Για παράδειγμα: στην περίπτωση μιας φοβίας για την πτήση, είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον να συμφωνήσει να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τους φόβους του σε ένα γραφείο παρά να αναγκάσει τον εαυτό του να πάει σωματικά στο μέρος που γνωρίζει ότι θα προκαλέσει συναισθηματική αντίδραση. Βιώνει τη φοβία ή/και τα ερεθίσματά της χωρίς να αφιερώνει χρόνο για να ταξιδέψει σε μια πραγματική τοποθεσία. Απλά κάθεται σε μια καρέκλα, αντί να πηγαίνει στο αεροδρόμιο.

Ο θεραπευτής μπορεί να ελέγξει προσεκτικά την κατάσταση, πράγμα που σημαίνει ότι αν φοβάστε τα ασανσέρ ή τα αεροπλάνα, δεν χρειάζεται να μπείτε σε ένα. Η θεραπεία έκθεσης στην εικονική πραγματικότητα σάς επιτρέπει να αισθάνεστε σαν να βρίσκεστε σε μια τοποθεσία, αλλά ο θεραπευτής μπορεί να σταματήσει το πρόγραμμα εάν είστε πραγματικά αναστατωμένοι.

Η θεραπεία είναι πιο ρεαλιστική, καθώς μπορείτε να πάτε σε μέρη ή να βιώσετε πράγματα που συνήθως δεν θα μπορούσατε (δεν μπορείτε να επιβιβαστείτε και να αποβιβαστείτε  από ένα αεροπλάνο ως μέρος της θεραπείας για παράδειγμα καθώς απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο). Οι συνεδρίες θεραπείας με έκθεση στην εικονική πραγματικότητα είναι μικρότερες από αυτές που απαιτούν να επισκεφθείτε έναν πραγματικό χώρο για θεραπεία (άρα, δεν υπάρχει χρόνος ταξιδιού από το γραφείο του θεραπευτή στο αεροδρόμιο λόγω του φόβου μας για το σενάριο πτήσης.)

Οι συνεδρίες μπορούν να επαναληφθούν πολλές φορές έως ότου ο ασθενής κατακτήσει αυτό το τμήμα της φοβίας του και είναι έτοιμος να περάσει στην επόμενη φάση. Μελέτες δείχνουν ότι αυτή η θεραπεία έχει ισχυρό αντίκτυπο στην πραγματική ζωή και εξαιρετικά αποτελέσματα σε follow up ασθενών. Η θεραπεία εικονικής πραγματικότητας είναι επιτυχής στη θεραπεία τόσο παιδιών όσο και εφήβων και ενηλίκων για PTSD (διαταραχή μετατραυματικού στρες), κοινωνικό άγχος, διαταραχή πανικού, αγχώδη διαταραχή, OCD (ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή) και φοβίες. Είναι επίσης ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για τη θεραπεία παιδιών που υποφέρουν από φοβίες όπως σχολική φοβία ή φόβους ύπνου.

Διαβάστε εδώ τι γράφουν τα Media για εμάς, σε σχέση με τη θεραπεία VR

H θεραπεία κλειστοφοβίας και υψοφοβίας μέσω Εικονικής Πραγματικότητας στην Ελλάδα 
Η Εικονική Πραγματικότητα δίνει λύση στις φοβίες 
Η hi tech θεραπεία που νικάει τις φοβίες